Sneeuwklokjes hebben de naam, maar het zijn de winterakonieten die als eersten de lente aankondigen. Dat doen ze al heel vroeg in het nieuwe jaar. Eind januari komen de vrolijke gele, op boterbloemen lijkende bloemetjes al door de sneeuw heen. Het is niet moeilijk om in korte tijd een heel veld van deze leuke voorjaarsbodes te krijgen.

Winterakonieten, Latijnse naam Eranthis, behoren tot de familie van de Ranunculaceae. Het is dus een ranonkeltje, zoals een anemoon dat ook is. Het is een voorjaarsbloeiend gewas, waarvan de ondergrondse knolletjes niet veel groter dan een erwt en onregelmatig van vorm zijn. De Latijnse naam is afkomstig van de Griekse woorden ‘er’(lente) en ‘anthos’ (bloem). Een echte lentebode. In de literatuur worden slechts acht soorten beschreven, waarmee het een klein gewas is. Daarmee doelt men niet op de lengte of de omvang van de bloem, maar op het aantal soorten dat tot dit geslacht gerekend wordt. Van de acht soorten is Eranthis hyemalis de meest voorkomende. Deze winterakoniet komt van oorsprong voor in delen van Zuid-Frankrijk, Italië, Bulgarije en voormalig Joegoslavië. Eranthis hyemalis groeit al honderden jaren in Nederland. Het is een stinzenplant, hetgeen wil zeggen dat de plant bij de Nederlandse introductie in de zestiende eeuw, vooral aangeplant werd rondom kastelen, burchten en buitenplaatsen, om daar vervolgens te verwilderen. Wie winterakonieten in de eigen tuin wil aanplanten, kan dat op twee manieren doen: hetzij als bol vroeg in het najaar, hetzij als uitgebloeide plant in het voorjaar. Winterakonieten als bolletje in het najaar planten heeft als nadeel dat je eraan moet denken de keiharde bolletjes eerst een nachtje in water te laten weken. De tweede manier geeft sneller resultaat. Koop dus bij voorkeur winterakonieten-op-pot en plant ze na de bloei op de plaats van bestemming.

De heldergele bloemen gaan open als de zon schijnt. Als de temperatuur hoog genoeg is, zorgen insecten als hommels en bijen voor de bestuiving. Zodra een bloem door de insecten bezocht wordt en daarmee zijn stuifmeel kwijtraakt, sterft die bloem in snel tempo af.

Omdat in januari/februari de temperatuur vaak niet zo hoog is dat de insecten al volop vliegen, kunnen winterakonieten lang bloeien. Na de bloei verschijnen de stervormige zaaddozen, die nadat ze openbarsten, voor een rijk nageslacht zorgen. Het blad sterft af en in de zomer zie je helemaal niets meer van deze bol. Winterakonieten doen het prima onder bomen, struiken en heesters. Kortom: Eranthis hyemalis is geschikt als verwilderingsbolletje voor bostuinen.

Betsy